చర్వితచర్వణం

  10.1-342-మ. కలయో! వైష్ణవ మాయయో! క ల యో! వైష్ణవ మాయయో! యితర సం క ల్పార్థమో! సత్యమో!   త లఁ పన్ నేరక యున్నదాననొ! యశో దా దేవిఁ గానో! పర స్థ ల మో! బాలకుఁ డెంత?  యీతని ముఖ స్థం బై యజాండంబు ప్ర జ్వ ల మై యుండుట కేమి హేతువొ! మహా శ్చ ర్యంబు చింతింపఁగన్ 1.      కల యో!  2.     వైష్ణవ మాయయో!  3.     యితర సం క ల్పార్థమో!  4.     సత్యమో!   5.     తలఁ పన్ నేరక యున్నదాననొ!  6.     యశో దా దేవిఁ గానో!  7.     పర స్థల మో!  8.     బాలకుఁ డెంత ?  9.     యీతని ముఖ స్థం బై  10.   యజాండంబు  11.   ప్ర జ్వల మై యుండుట కేమి హేతువొ! 12.   మహా శ్చ ర్యంబు చింతింపఁగన్ అర్థం :  కలయో  =  కలా? ;  వైష్ణవ  =  శ్రీహరి, దేవుని ;  మాయయో  =  మాయా? ;  యితర  =  వేరే ;  సం క ల్పార్థమో =  కారణమా ;  సత్యమో  =  సత్యమేనా? ;   తలఁ పన్ =  ఆలోచన ;  నేరక  =  లేకుండా ;  యున్నదాననొ  =  ఉన్నానా? ; యశో దా దేవిఁన్ =  యశోదను  ;  కానో  =  కాదా? ;  పర స్థల మో =  వేరే చోటున ఉన్నానా ; బాలకుఁ డెంత  =  చిన్న పిల్లవాడు ఎంత ;  యీతని  =  ఇతని యొక్క  ;  ముఖ స్థం బై =  నోటిలోపల ;  అజాండంబు  =  బ్రహ్మాండము ; ప్ర జ్వల మై =  ప్రకాశవంతగా ;  యుండుటకు  =  ఉ

  10.1-921- శా. బాలుండీతడు బా లుం   డీతఁడు;  కొండ దొడ్డది ;  మహా భా రంబు సైరింపఁగాఁ జా లం డో;  యని దీని క్రింద నిలువన్   శం కింపఁగా బోల;  దీ శై లాం భోనిధి జంతు సంయుత ధరా చ క్రంబు పైఁబడ్డ నా కే   ల ల్లాడదు;  బంధులార! నిలుఁ డీ   క్రిం దం బ్రమోదంబునన్ 1.       బాలుం   డీతఁడు ;  2.      కొండ దొడ్డది ;  3.      మహా భా రంబు సైరింపఁగాఁ  జాలం డో యని  4.      దీని క్రింద నిలువన్   శం కింపఁగా బోలదు 5.      ఈ శైలాం భోనిధి జంతు సంయుత  6.      ధరా చ క్రంబు పైఁబడ్డ  7.      నా   కే   ల ల్లాడదు ;  8.      బంధులార!  9.      నిలుఁ డీ   క్రిం దం బ్రమోదంబునన్ అర్థం :  బాలుండు  =  చిన్నపిల్లవాడు ;  ఈతడు  =  ఇతను ;   కొండ  =  గోవర్ధన పర్వతము ;   దొడ్డది  =  పెద్దది ; మహా భా రంబు  =  చాలా బరువు ;   సైరింపఁగాఁ  =  మోయ ;  జాలం డో  =  లేడేమోనని ;   అని  =  అని ;   దీని  =  దీని ; క్రింద  =  క్రిందన ;   నిలువన్  =  నిలబడటానికి ;     శం కింపఁగా  =  అనుమానం ;   బోలదు  =  వద్దు ;  ఈ శైలాం భోనిధి  =  ఈ  +  శైల  +  అంబో నిధి    =  ఈ పర్వతములు, సముద్రములు  ;   జంతు  =  జంతువులు  ;   సంయుత  =  నిండియున్న ;   ధరా చ క్ర

  మ. సిరికిం జెప్పఁడు సి రి కిం జెప్పఁడు ;  శంఖచక్ర యుగముం   జే దోయి సంధింపఁ డే ప రి వారంబును జీరఁ డభ్రగపతిం   బ న్నింపఁ డాకర్ణికాం త ర   ధమ్మిల్లముఁ జక్క నొత్తఁడు వివా ద ప్రోత్థితశ్రీకుచో ప రి   చేలాంచలమైన వీడఁడు గజ ప్రా ణావనోత్సాహియై. 1.       సిరి కిం జెప్పఁడు ;  2.      శంఖచక్ర యుగముం   జే దోయి సంధింపఁడు 3.      ఏ పరి వారంబును జీరఁడు 4.      అభ్రగపతిం   బ న్నింపఁడు  5.      ఆకర్ణికాం తర   ధమ్మిల్లముఁ జక్క నొత్తఁడు 6.      వివా ద ప్రోత్థిత  7.      శ్రీకుచో  పరి చేలాంచలమైన వీడఁడు 8.      గజ ప్రా ణావనోత్సాహియై. అర్థం :  సిరి కిం  =  లక్ష్మీదేవికి ;  చెప్పఁడు   =  చెప్పలేదు  ;   శంఖ  =  శంఖము ;  చక్ర  =  సుదర్శన చక్రము ; యుగముం  =  రెండింటిని ;   చే దోయి  =  రెండు చేతులలోనూ ;  సంధింపఁడు  =  ధరించలేదు ; ఏ పరి వారంబును  =  తన చుట్టు ఉన్నవారిని ;  చీరఁడు  =  పిలువలేదు ;  అభ్రగపతిం   = గరుత్మంతుడిని  ;   బ న్నింపఁడు  =  పిలువలేదు ;  ఆకర్ణికాం తర   =  చెవుల మీద పడుతున్న ; ధమ్మిల్లముఁ  =  జుట్టును ;  చక్కనొత్తఁడు  =  సర్దుకోలేదు ;  వివా ద  =  తగవు వలన ;  ప్రోత్థిత  =  ఎత్తిన ; శ్రీ  =  లక్ష

  మ.  కలడంభోధి ,  గలండు గాలి క ల డంబోధి ,  గలండు గాలి ,  గలడా కా శంబునం ,  గుంభినిం గ ల ,  డగ్నిన్ దిశలం బగళ్ళ నిశలన్   ఖ ద్యోత చంద్రాత్మలం గ ల ,  డోంకారమునం ద్రిమూర్తుల ద్రిలిం గ వ్యక్తులం దంతటం గ ల ,  డీశుండు గలండు ,  తండ్రి! వెదకం గా   నేల నీ యా యెడన్ 1.     కల డంబోధి ,  2.     కలండు గాలి 3.     క లడా కా శంబునం ,  గుంభినిం 4.     కల డగ్నిన్ దిశలం బగళ్ళ నిశలన్   5.     ఖ ద్యోత చంద్రాత్మలం 6.     కల డోంకారమునం  7.     త్రిమూర్తుల ద్రిలిం గ వ్యక్తులం దంతటం 8.     కగల డీశుండు  9.     కలండు ,  తండ్రి!  10.    వెదకం గా   నేల నీ యా యెడన్ కల డంబోధి  =  కలడు అంభోధి  =  నీటిలో ఉన్నాడు ;   క లండు గాలి  =  గాలిలో ఉన్నాడు  ; క లడా కా శంబునం  =  కలడు ఆకాశంబునం  =  ఆకాశము నందు ఉన్నాడు ; ,  కుం భినిం  = భూమిలో ;   క ల డగ్నిన్  =  కలడు అగ్నిన్  =  అగ్నిలో ఉన్నాడు ;  దిశలం  =  అన్ని వైపులా ;  పగళ్ళ  = పగలులో ;  నిశలన్   =  రాత్రిలో ;   ఖ ద్యోత  =  సూర్యునిలో ;  చంద్ర   =  చంద్రునిలో ;  ఆత్మలం  =  అందరిలో ;   కల డోంకారమునం  =  ఓంకారములో ఉన్నాడు ;  త్రిమూర్తుల   =  త్రిమూర్తులలో ; త్రిలిం గ  వ్యక్తులం